Lễ mở phủ còn được gọi là lễ ra đồng sau khi làm lễ thì người có đồng mới chính thức là 1 con đồng tứ phủ.
Trong 3 năm tính từ ngày mở phủ người đó được gọi gọi là tân đồng. Sau ba năm tân đồng làm lễ tạ đàn bốn phủ và dc coi là đồng thuộc . Những ngưòi có căn số làm thầy sẽ được phong quan ( thanh đồng đạo quan) và họ có thể đi mở phủ cho ngưòi khác. Những ai có khả năng xem bói , bói bằng linh cảm thì thường Khi mở phủ có đàn chúa bói và cách thức mở phủ có hơi khác bình thường 1 chút, người ta gọi những con đồng này là đồng bói....
Tân đồng khi làm lễ mở phủ phải chuẩn bị rất nhiều thứ trong đó rất quan trọng là phải có 1 khăn phủ diện 1 áo công đồng khăn tấu hương.... Khăn áo cũng rất nhiều tùy vào điều kiện họ phải sắm mỗi giá 1 bộ khăn áo. Đây là nguyên tắc chung còn nhiều khi người ta chỉ cần 5 bộ áo dài 5 màu gồm đỏ xanh trắng vàng và xanh lam hay mượn khăn áo của người khác. Nhưng đặc biệt là khăn áo công đồng (do tiên thánh sang khăn sẻ áo cho ) không được mượn và cũng không được cho ai mượn khăn áo đó
Đại Lễ trình đồng
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu thì (lên đồng) bắc ghế hầu thánh là nghi lễ phổ biến và quan trong
Lễ mở phủ là buổi lễ ra đồng của 1người có căn đồng số lính. Để tiến hành lễ mở phủ đệ tử phải mời về 1 đồng thầy ( người sẽ mở phủ và dạy phép nhà thánh cho tân đồng) và pháp sư cung văn, tứ trụ hầu dâng cây quỳnh cây quế ( những người thay khăn thay áo lên hương cho thanh đồng)
Lễ mở phủ về cơ bản cũng giống như 1 lễ hầu đồng bình thường trong lễ mở phủ có các nghi lễ sau:
- Lễ phát tấu thỉnh ngũ phưong (lễ mặn)
- Thỉnh phật tụng kinh dược sư
- Khoa trình đồng tứ phủ( có lễ tam sinh thường là lợn, gà, ngan hoạc lợn gà cá( cá rán hoặc cá nướng))
- Khao sơn trang
- Khao thiên quan
- Khao hạ ban ( ngũ dinh)
- Cúng chúng sinh
- Có nơi còn có khoa cúng trần triều.
Sau đó đồng thầy mới vào hầu thánh và làm lễ mở phủ cho đồng mới.
Trong tín ngưỡng Tứ phủ có nhiều khoa cúng khác nhau như khoa cúng Phật, khoa cúng Mẫu, khoa cúng Tứ phủ trình đồng (dành cho người bắt đầu xin gia nhập tín ngưỡng Tứ phủ để đi hầu bóng), khoa Tam phủ đối kháng (cúng để xin cắt tình duyên cho người người trần khỏi cõi người âm), khoa Tam phủ thục mệnh di cúng hoán số (cúng Nam tào Bắc đẩu để xin đổi số, phê cho số trường sinh), Cúng Thục án Diêm Vương, cúng trăm phù cửu đỉnh, là những đàn cúng cho người mười phần chết tám v.v.. Người ta thường cúng khoa cúng Phật (nếu đền thờ vọng Phật), khoa cúng Mẫu, hoặc cúng chung cả hai khoa cúng trên gộp thành khoa cúng Phật-Mẫu. Nội dung khoa cúng có thể chia làm ba phần. Phần đầu để khai quang đàn tràng, dâng hương Phần giữa với mục đích để thỉnh chư Phật, chư Thánh theo thứ tự từ cao xuống thấp. Phần cuối mời chư Phật, chư Thánh an tọa, thụ hưởng và cuối cùng các vị thần trở lại nơi mình ngự trị.
Trong lễ trình đồng,đồng mới có thể mòi pháp sư làm lễ trung cúng và tiểu cúng hoac có thể làm lễ đaị cúng.trong lễ đại cúng có múa Sái tịnh với ý nghĩa làm sạch sẽ đàn tràng là một hiện tượng văn hóa khá độc đáo trong khoa cúng Phật-Mẫu. Pháp chủ mặc áo cà sa năm điều, đội mũ thất Phật. Một tuần Sái tịnh gồm múa khai hoa, kết ấn, múa vòng thuận nghịch, thư chữ trong chén ngọc chản, cầm cành dương liễu vảy sái chữ tâm.Trong khoa cúng, ngoài am hiểu khoa giáo, các thầy cúng cũng phải sử dụng các nhạc cụ thích hợp chư chuông trống bạt thanh la.... Mỗi thầy cúng đảm nhiệm ít nhất một nhạc cụ. Vị trí ngồi trong dây của họ bị chi phối bởi sự sắp xếp theo quy định của các nhạc cụ. Thông thường, pháp chủ sẽ đảm nhiệm một mõ, một chuông. Người đầu dây tả đảm nhiệm trống canh, người thứ hai chơi trống cái, người thứ ba gõ thanh la. Người đầu dây hữu chơi tiêu cảnh, người thứ hai xóc đôi nạo và người thứ ba gõ bạt
LỄ PHÁT TẤU thỉnh năm vị sứ giả đồ lễ 1000 vàng ngũ phương( 5 màu)
- 5 ngụa bé +5 xiêm y +mũ +hài
- lễ mặn
- mâm phát tấu gồm
5 trứng năm mầu
5 vở+bút ( ngày xưa dùng bút lông có thêm thỏi mực tàu còn bây giờ dùng bút bi cho tiện)
5 gương +5 lựoc
5 khăn bông+5 khăn mùi xoa
5 quạt 5 màu
5dao+5 kéo+thuốc lào
5 nứoc hoa + 5 bật lửa
thỉnh phật tụng kinh dựoc sư
trong lễ mở phủ quan thầy hầu 6 giá quan trọng nhất để mở phủ là 5 giá quan và giá chầu đệ nhị. Ngoài ra còn hay thấy hầu giá đức ông trần triều và chúa nguyệt hồ.
Trong ngũ vị tôn quan thuòng là 4 vị quan từ quan đệ nhất tới quan đệ tứ mỗi quan mở 1 phủ tưong ứng và quan tuần tán đàn
Có nơi quan đệ nhất chỉ chứng đàn quan đệ nhị mở 2 phủ quan tam mở 2 phủ lại cũng có nơi quan đệ tam và quan đệ tứ mỗi vị mở 2 phủ, thường mỗi phủ có 1 mâm lễ và 1 ché nước tựơng trưng cho mỗi phủ khi mở phủ các quan về chứng lễ và dùng gáo để đập ché và tứới nước tắm cho đồng mới ( tưong trung thui bây giờ dùng nứoc hoa phun lên đồng mới).
Mâm bốn phủ có các lễ vật giống mâm phát tấu với số lựong đồ lễ là trai 7 gái 9, ngoài ra còn có cầu giấy 4 mầu và khăn 4 phủ( 4 mầu)
gạo muối cau tiền
mâm sơn trang đồ lễ gồm 13 ( hoặc 15 phần)
gồm 1 đĩa nếp cẩm. 1 quả dừa tôm cá mực cua cành măng tưoi ....
mâm sơn trang dâng cô bé thượng gồm chanh ớt gừng dứa ,,,
mâm sơn trang dùng để chứng đàn gồm 13 quả trứng xanh và đồ lễ gần giống mâm phát tấu
Trên ban công đồng thường đựoc bày như sau:
Mũ ngọc hoàng, mũ quan nam tòa bắc đẩu mũ bình thiên
mũ các quan 5 bài vị 5 màu bốn phủ (đỏ xanh vàng trắng tím) 1 bài vị bản mệnh mầu hồng
bày bốn mâm bốn phủ cùng với 4000 vàng bốn phủ tưong ứng và 4 ché nứoc 4 phủ đựoc bịt kín bằng giấy trnag kim hoặc giấy 4 màu tưong ứng với bốn phủ
4 gáo nứoc ( hoạc 2 gáo nếu chỉ có 2 quan về mở phủ)
Long chu phựong mã
đại mã dâng các quan
1 ngựa đỏ thiên phủ
1ngụa xanh nhạc phủ
1 thuyền rồng trắng,tam đầu cửu vĩ
1 voi vàng địa phủ
1 ngụa tím dâng quan tuần
trên ngụa có tráp áo
5000 vàng năm mầu dâng các quan
rắn nghê và 5 hình nhân 4 hình nhân bốn phủ 1 hình nhân hồng bản mệnh
dâng sơn trang
4 toà sơn trang 4 màu (xanh,đỏ,trắng,vàng), mỗi toà gồm 1 hình chúa bà ngồi trên bệ,2 hình chầu cầm quạt chầu vào,12 hình cô, 1 thuyền nhỏ,1 bè nhỏ,1 thoi nhỏ,1 núi giùm,1000 vàng đại,1000 vàng cô 12, 1bộ hải sảo
thừong chỉ dâng tòa sơn trang màu xanh
dâng 3 tòa chúa bói cũng giống tòa sơn trang nhưng thừong nhỏ hơn 1 tý
dâNg ông hoàng
3 ngụa 3 màu trắngtím vàng nhỏ hơn ngụa dâng các quan lớn 1 chút
tráp áo và 3000 vàng 3 màu trăng tím vàng
dâng cô 5000 vàng cô 5 màu dâng 5 cô cô đôi cô bơ cô sáu cô chín cô bé
dâng cậu 2 ngụa nhỏ hơn ngụa dâng ông hoàng màu trắng và xanh cùng vàng hoa dâng cậu bơ và cậu bé
Có nơi dâng cả mã trần triều gồm ngựa tráp áo đỏ + vàng thiếc
KHOA CÚNG TRẦN TRIỀU
* Hương Phụng hiến : Cúng dâng Trần triều thánh anh linh, đệ tử kiến tương hương phụng hiến, cung kỳ uy đức giáng hương duyên,
khẩn thiết lễ thành thỉnh nguyện.
Nguyện thùy phúc lộc vĩnh thiên niên
Nam mô hương vân cát Bồ tát ma ha tát ( 3 biến )
* Thiết dĩ hương hoa đấu thể, đăng chúc giao huy, lụ bài biện, chi phật nghiêm, khủng vãng lai chi uế trược. Tư bằng pháp thủy tiêu sái đàn tràng, giao hữu tịnh uế chân ngôn cẩn dương trì tụng .
- Bích thủy uyển chung hàm tố nguyệt
Lục đương chi tán tận trân châu
- Kim tương nhất trích sái đàn tràng
Cấu uế tinh đàn tất thanh tịnh.
* Án bắc đế tra thiên thần la na địa tra sa hạ ( 3 biến )
Nam mô Thanh lương địa Bồ tát ma ha tát ( 3 biến )
* Thiết dĩ chân hương tài nhiệt, cảm thông thanh đức dĩ giao văn, tín lễ cung trần, ngưỡng hà thân quang nhi động giám,dĩ kim phần hương hiền thành nghinh thỉnh. Trần triều hiển thánh nhất thiết uy linh, tất chượng chân hương , động thùy chiếu giám !
Cẩn tấu! Việt Nam quốc,.................Tỉnh.........................huyện....................xã...................Thôn( Địa chỉ )
Mông ân đệ tử : ....................................( tên ) phao sinh nhân thế, cửu thác thánh môn hân chiêm lợi vật chi nhân, quảng tế quán sinh chi trạch, ngưỡng tài bồi trung hậu, chúc hương hoa kiền cúng chi sích lễ vu phàm dân, tài nhi tiến bạt. Giáo hưữ nhiên hương cẩn dương trì tụng:
- Dục đạt thánh vương thân lễ thỉnh
Tiên bằng ngũ phận bảo hương yên
Nguyện văn tẩu nghệ vi phu trần
Phổ vị phàm tinh lai giáng phó.
* Nam mô Tam mẫu đá một đà Lẫm án phạ nhật, địa tra sa hạ ( 3 biến )
Thiêt dĩ hạnh phùng cốc đán,quảng thuyết hương duyên, cung kỳ thánh đức dĩ lai lâm, ngưỡng vọng tôn nhan cj dám cách, kiền thân tố khẩn, thệ đại đức, dĩ vô tư, cẩn bạchđan thành hai hồng chi hữu chuẩn,phàm tâm bất cách tuệ nhân giao trì, giáo hữu phụng thỉnh chân ngôn trì tụng :
+ Dĩ thử linh thanh thân triệu thỉnh
Nguyện kỳ hiển thánh tất giao văn
Ngưỡng bằng bí ngữ lục gia trì
Kim nhật kim thời lai giáng phó
Nam mô bộ bộ đế lị già lị đá lị đát đa nga đá gia !( 3 lần )
Thượng lai phụng thỉnh chân ngôn tuyên dương dĩ kính đệ tử kiên tương kiền thành nghinh thỉnh .
Nhất tâm phụng thỉnh di la hóa cảnh đản giáng sinh ư cực lạc tịnh bang tống ngự huyền đo thủy củng ư ngọc kinh sơn thượng thi nhân bá đức gượng đế hiển sinh, lợi vật an nhân hoàng thiên tư mệnh .
Cung duy linh thiên chí tôn Ngọc hoàng thượng đế, Thái thượng tam nguyên tam phẩm tam quan, Đại đế Nam cực Bắc đẩu,Trường dinh tử vi đại đế,tam thánh đế quân, Tứ phủ vạn linh, nhất thiết liệt vị uy linh thánh chúng.
Duy nguyện khúc thủy thiên nhân vạn lý chiếu lâm giáng phó đàn tràng chứng minh công đức .
Nhất tâm phụng thỉnh,Thiên trường tôn phái vương thất khoán thân an ấp thân phong thoái thủ phan vương chi lễ, sứ giả vi thiện biệt chuyển đông bình chi phong, thời, Giáp tý đầu sơ vận phùng ngữ bách dạ ứng thanh tiên nhất mông, thiên đàn thánh nhân,sát thất linh nguyên xuất nhập tôn ngô chi thao lược, khôi cương phọc tà hiện ngoạn cách lý chi đông danh duy vân phù bẩm chi đặc thù. hậu giác nguyên chi hữu tự, báo bản bách thế bất vong Dực đức danh nhân thiên thu bất nhị. Cung duy trần triều khải thánh hiển hoàng khâm minh đại vương tị tiền.
Lễ mở phủ không cần phải quá tốn kém, quan trọng là ở cái tâm chứ không phải là vật chất.
HOÀNG TỬ JANG SƯU TẦM